G6.1 Tabeller

Tabell 1 Legemidler som metaboliseres av eller som hemmer ulike cytokrom P450 (CYP)-enzymer i leveren

Interaksjoner oppstår ved at et legemiddel som hemmer et enzym gir forhøyede plasmakonsentrasjoner av de legemidlene som metaboliseres av samme enzym, med økt risiko for bivirkninger og toksiske effekter som resultat. Interaksjoner med forhøyede plasmakonsentrasjoner kan også oppstå når to legemidler som begge metaboliseres av samme enzym kombineres. Disse interaksjonene er som regel langt mindre uttalte enn interaksjonene med en hemmer.

Enzym

Legemidler som metaboliseres

Legemidler som hemmer

  1. Moderat til svak hemning

  2. Substansen er en såkalt prodrug, dvs. at legemidlet er inaktivt i seg selv, mens det er en metabolitt som står for effekten. En hemning av legemidlets metabolisme vil dermed kunne gi en redusert klinisk effekt

  3. Aprepitant er en hemmer ved korttidsbehandling, men en induktor ved behandlingstider utover ca. 1 uke

  4. Gjelder dosering av flukonazol oftere enn en gang per uke, og ikke ved engangsbruk av flukonazol

  5. Svak hemning ved lokal bruk

  6. Gjelder den aktive metabolitten N-desmetylklobazam

CYP1A2

agomelatin, anagrelid, asenapin, bendamustin, duloksetin, klozapin, koffein, leflunomid b, loksapin, meksiletin, melatonin, olanzapin, pirfenidon, pomalidomid, rasagilin, riluzol, roflumilast, ropinirol, ropivakain, tasimelteon, teofyllin, tizanidin, zolmitriptan

ciprofloksacina, fluvoksamin, meksiletina, vemurafenib

CYP2B6

alfentanil, artemisinin, bupropion, efavirenz, ifosfamid, ketamin, metadon, nevirapin, propofol, selegilin, syklofosfamidb, tramadolb

klopidogrela, tiklopidina

CYP2C8

amiodaron, dasabuvir, enzalutamid, klorokin, montelukast, paklitaxel, pioglitazon, repaglinid, tukatinib, seleksipag

deferasiroksa, gemfibrozil, klopidogrel, selperkatiniba, teriflunomid, trimetoprima

CYP2C9

avatrombopag, celekoksib, fenytoin, fluvastatin, fosfenytoin, glibenklamid, glimepirid, glipizid, ibuprofen, irbesartan, lesinurad, losartanb, meloksikam, mikonazol, nateglinid, piroksikam, rosuvastatin, siponimod, tetrahydrocannabinol, torasemid, warfarin

amiodarona, capecitabina, flukonazola, fluorouracila, fluvoksamina, gemcitabina, mikonazolaa,e, noskapina, sitaksentana, sulfametoksazola, tegafura, vorikonazola

CYP2C19

amitriptylin, brivaracetam, celekoksib, citalopram, diazepam, escitalopram, esomeprazol, karisoprodol, klobazamf, klomipramin, klopidogrelb, lansoprazol, moklobemid, omeprazol, pantoprazol, proguanilb, propranolol, rosiglitazon, sertralin, sulfametoksazol, vorikonazol

esomeprazola, flukonazol, fluvoksamin, lansoprazola, moklobemida, omeprazola, tiklopidin, vorikonazola

CYP2D6

amitriptylin, aripiprazol, atomoksetin, brekspiprazol, darifenacin,  doksepin, donepezil, eliglustat, fesoterodin, flekainid, fluoksetin, fluvoksamin, haloperidol, hydrokodon, karvedilol, klomipramin, kodeinb, meksiletin, metoprolol, mianserin, nortriptylin, ondansetron, palonosetron, paroksetin, perfenazin, risperidon, sertindol, tamoksifenb, tetrabenazin, timolol, tolterodin, tramadolb, tropisetron, venlafaksin, vortioksetin, zuklopentixol

abiraterona, bupropion, cinacalcet, dakomitinib, duloksetina, fluoksetin, levomepromazina, metadona, mirabegrona, paroksetin, terbinafin

CYP3A4

A-B aksitinib, alfentanil, alfuzosin, alprazolam, amiodaron, amlodipin, amprenavir, apremilast, aprepitant, aripiprazol, atazanavir, atorvastatin, avanafil, avatrombopag, bedakvilin, biktegravir, bortezomib, bosentan, bosutinib, bromokriptin, brekspiprazol, budesonid, buprenorfin, buspiron

C-D cannabidiol, ceritinib, ciklesonid, ciklosporin, cinacalcet, daklatasvir, dabrafenib, darifenacin, darunavir, dasatinib, deksametason, dienogest, diltiazem, docetaxel, dronedaron, dutasterid

E-F ebastin, elbasvir, eletriptan, eliglustat, eplerenon, ergotamin, erlotinib, erytromycin, eszopiklon, etinyløstradiol, etravirin, everolimus, fedratinib, felodipin, fentanyl, fesoterodin, flutikason, fosamprenavir, fostemsavir

G-J gefitinib, gilteritinib, grazoprevir, guanfacin, haloperidol, ibrutinib, imatinib, indinavir, irinotekan, isradipin, itrakonazol, ivabradin, ivakaftor

K-L kabazitaxel, kabergolin, kabozantinib, karbamazepin, kariprazin, ketamin, ketokonazol, klaritromycin, klobazam, kobimetinib, kolkisin, krizotinib, kvetiapin, lapatinib, lerkanidipin, lomitapid, loperamid, lopinavir, loratadin, lovastatin, lurasidon

M-N maraviroc, metadon, metylprednisolon, midazolam, midostaurin, naloksegol, nelfinavir, nevirapin, nifedipin, nilotinib, nimodipin 

O-Q oksybutynin, oksykodon, osimertinib, paklitaxel, palbociklib, panobinostat, pazopanib, posakonazol, prednisolon, prednisonb

R-S ranolazin, reboksetin, regorafenib, ribosiklib, rifampicin, rilpivirin, riociguat, risperidon, ritonavir, rolapitant, ruxolitinib, sakinavir, saksagliptin, salmeterol, selperkatinib, sertindol, sertralin, sildenafil, simeprevir, simvastatin, sirolimus, solifenacin, sonidegib, stiripentol, sunitinib

T-U tadalafil, takrolimus, tamsulosin, telaprevir, temsirolimus, ticagrelor, tipranavir, tolvaptan, toremifen, trabektedin, ulipristal, upadacitinib

V-W vandetanib, vardenafil, venetoklaks, verapamil, vinblastin, vinflunin, vinkristin, vinorelbin, voksilaprevir, vorapaksar, vorikonazol

X-Z ziprasidon, zolpidem, zopiklon

aprepitantc, atazanavir, boceprevir, diltiazem, dronedarona, erytromycin, flukonazold, idelalisib, imatiniba, itrakonazol, ketokonazol, klaritromycin, kobicistat, krizotinib, mikonazola,e,netupitant, nilotinib, posakonazol, ribosikliba, ritonavir, verapamil, vorikonazol,

Tabell 2 Legemidler som induserer CYP-enzymer

Det er særlig aktiviteten til CYP3A4 og CYP2C9 som stimuleres, men også til en viss grad CYP1A2, CYP2B6 og CYP2C8. Effekten på CYP2C19 og CYP2D6 er liten. I tilegg kan også induktorene øke aktiviteten til transportproteiner som p-glykoprotein

Sterke induktorer

Moderate induktorer

Svake induktorer

Apalutamid

Bosentan

Aprepitant

Enzalutamid

Dabrafenib

Eslikarbazepin

Fenobarbital

Efavirenz

Etravirin

Fenytoin

Johannesurt

Modafinil

Karbamazepin

Lumakaftor

Okskarbazepin

Mitotan

Nevirapin

Rufinamid

Rifampicin


Tipranavir

Tabell 3 Legemidler som skilles ut via tubulær sekresjon i nyrene

Interaksjoner kan oppstå, men trenger ikke nødvendigvis oppstå, mellom legemidler som skilles ut via samme transportsystem

Legemidler (svake syrer) som skilles ut via anionsystemet

Legemidler (svake baser) som skilles ut via kationsystemet

Acetylsalisylsyre (salisylat)

Amilorid

Aciklovir

Cimetidin

Cefalosporiner

Digoksin

Feksofenadin

Fampridin

Furosemid

Lamivudin

Ganciklovir

Metformin

Kinoloner

Prokainamid

Meropenem

Trimetoprim

Metotreksat

 

NSAID

 

Oseltamivir

 

Penicilliner

 

Probenecid

 

Sulfametoksazol

 

Zidovudin